Ο κερατοειδής, το μπροστινό διάφανο μέρος του ματιού, αποτελείται κατά 65% από νερό.
Για έναν άνθρωπο που πάσχει από ξηροφθαλμία, δηλαδή στεγνώνουν τα μάτια του από δάκρυα, η καθημερινότητα είναι πολύ δύσκολη.
Εκτός από την ενυδάτωση των ματιών, τα δάκρυα απομακρύνουν τα ξένα σώματα που επικάθονται στην επιφάνειά τους.
Επίσης, έχουν αντιβακτηριδιακές ιδιότητες και προστατεύουν τα μάτια από λοιμώξεις.
Όταν τα μάτια στεγνώνουν, δεν υπάρχει το απαραίτητο προστατευτικό στρώμα και ο κερατοειδής εμφανίζει αλλοιώσεις, δηλαδή μικρές φυσαλίδες, εκδορές, κλπ.
Οι κινήσεις των βλεφάρων επιδεινώνουν την κατάσταση, καθώς δέρνουν την επιφάνεια του κερατοειδούς.
Αν δεν υπάρξει ιατρική αντιμετώπιση, ο κερατοειδής μπορεί να εξελκωθεί (να σχηματίσει πληγή) και να κάνει ουλή, η οποία αν και δεν γίνεται αντιληπτή, έχει επιπτώσεις στην όραση.
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο
- Η ξηροφθαλμία πλήττει και τα δύο φύλα, εμφανίζεται όμως συχνότερα στις γυναίκες. Υπολογίζεται ότι το 75% των ατόμων άνω των 65 ετών θα εμφανίσει σημεία της νόσου, κυρίως ως αποτέλεσμα της γήρανσης των υπεύθυνων αδένων.
- Σημαντικός αριθμός περιστατικών οφείλονται στο σύνδρομο Sjogren, ένα αυτοάνοσο νόσημα που χαρακτηρίζεται από ξηροφθαλμία, ξηροστομία, ξηρή ρινίτιδα και λαρυγγίτιδα κ.ά. και πλήττει κυρίως γυναίκες μέσης ηλικίας.
- Άλλη σημαντική αιτία είναι ουλές στον επιπεφυκότα λόγω εγκαυμάτων, λοιμώξεων, χειρουργικών επεμβάσεων κλπ.
- Κάποια φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν ή να επιτείνουν την ξηροφθαλμία. Τέτοια είναι τα αντιϊσταμινικά, τα διουρητικά και ορισμένα αντιβιοτικά.
- Τέλος, θεωρείται ότι διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο άτομα που φορούν φακούς επαφής ή έχουν συχνές αλλεργίες.
Αντιμετώπιση
Η βασική θεραπεία της ξηροφθαλμίας συνίσταται στην υποκατάσταση των δακρύων με τεχνητά δάκρυα που χορηγούνται ως κολλύρια και έχουν παρόμοια σύσταση με τα φυσικά δάκρυα. Το βράδυ μπορεί να χρησιμοποιηθεί ενυδατική οφθαλμική αλοιφή που έχει πιο παρατεταμένη δράση, αλλά προσωρινά θολώνει την όραση.
Μια πιο επεμβατική θεραπεία συνίσταται στην απόφραξη του ρινοδακρυϊκού πόρου διαμέσου του οποίου αποχετεύονται τα δάκρυα με μικρά βύσματα σιλικόνης. Πρόκειται γα μια απλή διαδικασία που παρεμποδίζει την απομάκρυνση των δακρύων από τον οφθαλμό και έχει καλά αποτελέσματα σε ενδεδειγμένες περιπτώσεις.