Για να μπορέσεις να προσδιορίσεις εάν κάποιος είναι εξαρτημένος ή εθισμένος στο αλκοόλ αυτό το άτομο πρέπει να πληροί συγκεκριμένα κριτήρια το οποία έχουν καθοριστεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO), μεταξύ άλλων. Τα ακόλουθα είναι κριτήρια για εθισμό στο αλκοόλ (δεν χρειάζεται να πληροί κανείς όλα τα κριτήρια):
– Ανοχή
– Ψυχολογική εξάρτηση (να έχεις επιθυμία για αλκοόλ, που ποικίλει από πολύ μικρή μέχρι πολύ μεγάλη)
– Στερητικά συμπτώματα (να εκδηλώνονται σωματικές αντιδράσεις μετά τη διακοπή)
– Χρήση αλκοόλ για τον περιορισμό των στερητικών συμπτωμάτων
– Αποτυχημένες προσπάθειες να ελέγξει τη χρήση του αλκοόλ.
– Σπατάλη πολύ χρόνου που απαιτείται για τη λήψη αλκοόλ ή για την απαλλαγή από τη επήρειά του
– Καταστροφικές συνέπειες από τη χρήση τόσο στο ίδιο το άτομο όσο και στο περιβάλλον του (προβλήματα στη δουλειά ή το σχολείο, διαφωνίες με τα άτομα του στενού περιβάλλοντος, αφιερώνει λιγότερο χρόνο σε χόμπι, ασθένειες)
– Λήψη αλκοόλ πιο συχνά και σε μεγαλύτερες δόσεις απ’ ότι σχεδίαζε.
– Συνεχίζει να πίνει αλκοόλ ακόμα κι αν γνωρίζει ότι του προκαλεί ζημιά
Όταν οι πελάτες πάνε σε ένα θεραπευτικό κέντρο, το πρώτο πράγμα που θα ανακαλύψουν είναι η σοβαρότητα της εξάρτησης. Το EuropASI (Δείκτης Βαθμού Εξάρτησης) είναι ένα τεστ που χρησιμοποιείται από πολλά ιδρύματα για τον εντοπισμό προβλημάτων που σχετίζονται με την χρήση αλκοόλ. Μπορείς επίσης να βρεις πολλά τεστ στο internet.
Το αλκοόλ που καταναλώνεται εισέρχεται μέσω του στόματος και του οισοφάγου στο στομάχι. Μια μικρή ποσότητα αφομοιώνεται εκεί. Το υπόλοιπο έρχεται καθαρό, και χωρίς να αφομοιωθεί, στο αίμα και εξαπλώνεται σε όλο το σώμα. Η παρουσία του φαγητού στο στομάχι τη στιγμή που κάποιος πίνει καθυστερεί την απορρόφηση του αλκοόλ από το αίμα. Γι’ αυτό ένα αλκοολούχο ποτό έχει πιο γρήγορες επιπτώσεις όταν το στομάχι είναι άδειο από όταν κάποιος πίνει κατά τη διάρκεια ενός γεύματος ή μετά απ’ αυτό. Ποτά με επίπεδο αλκοόλ πάνω από 20% παραμένουν για μεγαλύτερο διάστημα στο στομάχι από ποτά με χαμηλότερο επίπεδο αλκοόλ. Κάποιος που έχει μεγάλο βάρος έχει περισσότερο σωματικά υγρά απ’ ότι κάποιος που έχει μικρότερο βάρος. Έτσι ένα πιο ελαφρύ άτομο επηρεάζεται περισσότερο απ’ ότι ένα βαρύ άτομο που έχει πιει τον ίδιο αριθμό αλκοολούχων ποτών. Υπάρχει επίσης διαφορά και ανάμεσα στους άντρες και τις γυναίκες. Το γυναικείο σώμα περιλαμβάνει κατά μέσο όρο λιγότερα υγρά ανά κιλό απ’ ότι ένα αντρικό. Επίσης οι γυναίκες αφομοιώνουν μικρότερη ποσότητα αλκοόλ στο σώμα.
Για ένα νέο, φοιτητή, που είναι άνω των 17 – 18 ετών, δεν είναι κακό να πίνει ένα ή δύο ποτήρια – κρασί ή μπύρα ή ο,τιδήποτε άλλο – κάθε λίγες μέρες όταν βγαίνει έξω με τους φίλους του. Το αληθινό κριτήριο είναι να μην πίνει κάποιος με σκοπό να μεθύσει, αλλά απλά για να ευχαριστηθεί τη γεύση του ποτού όπως θα ευχαριστιόταν την γεύση ενός καλού φαγητού.
Τώρα, όταν κάποιος πίνει κάθε μέρα, ή πίνει περισσότερο από δύο ποτήρια, ή πίνει με σκοπό να μεθύσει ή ακόμη και “για να του φύγει το άγχος”, τότε υπάρχει πρόβλημα.
Έχουν διενεργηθεί πολλές έρευνες με σκοπό να ανακαλύψουν τον λόγο που κάποιοι άνθρωποι καταναλώνουν αλκοόλ. Από μία έρευνα που διενεργήθηκε στην Ολλανδία μεταξύ ατόμων ηλικίας από 15 μέχρι 25 ετών βγήκαν τα ακόλουθα συμπεράσματα:
• Κοινωνικότητα (71%)
• Τους αρέσει η γεύση (51%)
• Δημιουργεί αίσθημα χαλάρωσης (12%)
• Προκαλεί μέθη (6%)
• Επειδή το κάνουν όλοι (6%)
• Για να ξεχάσουν προβλήματα (0%)
Το αλκοόλ γίνεται επικίνδυνο όταν χρειάζεσαι μεγαλύτερη ποσότητα για να αισθανθείς καλά. Όταν δεν μπορείς να το κάνεις αυτό πια από μόνος σου και καταναλώνεις αλκοόλ για να το πετύχεις, σε κάποια στιγμή διατρέχεις τον κίνδυνο να αρχίσεις να πίνεις περισσότερη ποσότητα κάθε φορά για να εξακολουθήσεις να βιώνεις τις συνέπειες του αλκοόλ. Αυτό μπορεί να αποτελέσει τη αρχή μιας εξάρτησης. Εάν πίνεις για να αισθανθείς καλά μπορείς να ρωτήσεις τον εαυτό σου εάν μπορείς επίσης να χαλαρώσεις χωρίς αλκοόλ.
Η ουσία του προβλήματος είναι ότι προσπαθούμε, μέσω του ποτού, να κατορθώσουμε κάποιες ψυχικές καταστάσεις – είτε αυτές ονομάζονται ηρεμία, είτε ευθυμία, είτε ο,τιδήποτε άλλο - ενώ φυσιολογικά αυτές οι καταστάσεις κατορθώνονται μέσω ενός υγιούς τρόπου σκέψεως και ζωής. Για παράδειγμα, η ευθυμία κατορθώνεται όταν έχουμε καλές σχέσεις με τους ανθρώπους του περίγυρού μας, κάτι που κατορθώνεται όταν εμείς οι ίδιοι δεν είμαστε δύσκολοι, υπερήφανοι και ιδιότροποι άνθρωποι. Η ηρεμία κατορθώνεται όταν έχουμε στην καθημερινότητά μας ένα σωστό κύκλο εργασίας και ανάπαυσης, και υπάρχει μέσα μας μια αρμονική αλληλοδιαδοχή κόπου και χαλάρωσης. Αν τώρα εμείς προσπαθούμε να φθάσουμε σε αυτές τις καταστάσεις μέσω του ποτού, στην ουσία προσπερνάμε αυτό που θα έπρεπε να ήταν η βασική μας επιδίωξη: Την καλλιέργεια, δηλαδή, της προσωπικότητάς μας.
Κάτι άλλο που είναι σημαντικό να επισημάνουμε - αν και χιλιοειπωμένο - είναι τους κινδύνους του να πίνει κάποιος και έπειτα να οδηγεί. Ο,τιδήποτε περισσότερο από δύο ποτήρια κρασί, ή το αντίστοιχό τους, και η αντίληψη μας, η κρίση μας, τα αντανακλαστικά μας, όλα επηρεάζονται